Ποια παιχνίδια θα βοηθήσουν τα παιδιά για την ανάπτυξη του λόγου & της ομιλίας;
Συχνά οι γονείς παιδιών προσχολικής ηλικίας με ρωτούν ποια παιχνίδια μπορούν να χρησιμοποιήσουν για να βοηθήσουν στη γλωσσική ανάπτυξη των παιδιών τους. Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε ότι τα παιδιά μαθαίνουν μέσω της πράξης. Σε αυτή την ηλικία τα παιδιά είναι διαρκώς σε κίνηση και με αυτό τον τρόπο αναπτύσσουν τον λόγο. Γι΄αυτό καλό είναι από νωρίς να φτιάξουμε την πολύτιμη συλλογή με δημιουργικά παιχνίδια για το παιδί, με σκοπό να είναι έτοιμονα αναπτύξει το λόγο και την ομιλία του. Σχεδόν όλα τα παιχνίδια μπορούν να αναπτύξουν τις γλωσσικές ικανότητες των παιδιών υπό την προϋπόθεση να χρησιμοποιηθούν σωστά. Πρέπει να καθίσετε με το παιδί σας και να του δείξετε τα γλωσσικά στοιχεία που θέλετε να μάθει. Ο ρόλος σας είναι πολύ σημαντικός στο παιχνίδι, καθώς μπορείτε να διευκολύνετε την ανάπτυξη του λόγου μαζί με όλες τις δεξιότητες που είναι σημαντικές στη γενικότερη ανάπτυξη των παιδιών.
1.Μωρό/ κούκλα και Καροτσάκι
Το μωρό μπορεί να βοηθήσει στην ανάπτυξη του συμβολικού παιχνιδιού. Προμηθεύστε το παιδάκι σας με καροτσάκι, κούκλα μωρού και κούνια και δείτε με πόσο ενδιαφέρον και φροντίδα θα αρχίσει να το περιβάλλει. Είναι εντυπωσιακό πως θα αρχίσει να αλλάζει τον τρόπο της ομιλίας του μόνο και μόνοεπειδή μιλά σε κάποιο άτομο μικρότερό του. Εξηγείστε του τι κάνουμε με το κάθε ένα αντικείμενο . Ο λόγος του παιδιού θααρχίσεινα εμπλουτίζεται με φυσικό τρόπο. Δεν είναι παιχνίδι μόνο για κορίτσια, γιατί μπορεί να βοηθήσει στην μάθηση όσο αφορά τα μέρη του σώματος, τα ρούχα, ρήματα (κλαίει, κάθεται, πεινάει, τρώει κλπ) , έννοιες, χρώματα , συναισθήματα και ερωτήσεις/απαντήσεις (που είναι το μωρό; Πεινάει το μωρό 😉
2.Τουβλάκια ή Legos
Οι έρευνες έχουν δείξει πως τα τουβλάκια και τα legos είναι τα πιο βοηθητικά παιχνίδια για να προάγει τους γλωσσικές και γνωστικές δεξιότητες των παιδιών. Κατά τη διάρκεια τουςτέτοιου παιχνιδιού τα παιδιά πρέπει να αλληλεπιδράσουν με τους συμπαίκτες ή με τους γονείς τους.
3. Ο κύριος Πατάτας/ Η κυρία Πατάτα
Μέρη του σώματος , έννοιες , χωρικές έννοιες ( πάνω – κάτω , πίσω – μπροστά, κλπ), ρούχα, κοινωνικές και πραγματολογικές έννοιες (εναλλαγή σειράς κλπ) , ερωτήσεις/απαντήσεις ( που είναι το χέρι του 😉
4.Φάρμα με ζώα
Είναι εξαιρετική ιδέαγια να αναπτύξετε τη φαντασία και το λεξιλόγιο των παιδιών η αγορά μιας ξύλινης φάρμας με ζωάκια και έναν αγρότη. Μιλήστε στο παιδί γι’ αυτό που συμβαίνει μέσα στη φάρμα και το τι πρέπει να κάνει το κάθε ζωάκι, τι τρώει το κάθε ζωάκι και ποιος βοηθάει το ζωάκι ( μπορείτε να το πραγματοποιήσετε και με μία ηλεκτρονική συσκευή).
5. Κουζίνα
Εξοπλιστείτε με μια καλή κουζίνα και με πολλά μαγειρικά σκεύη και θα παρατηρήσετε το λεξιλόγιο του παιδιού σας να ενισχύεται άμεσα μετά από την ενασχόλησή του με αυτό το παιχνίδι. Όλες οι δεξιότητες ανάπτυξης του λόγου θα δουλεύονται ταυτόχρονα .
6. Κουκλόσπιτο
Με τη βοήθεια του κουκλόσπιτου μπορείτε να στοχεύσετε στην ενίσχυση των παρακάτω,
λεξιλόγιο (δωμάτια και αντικείμενα του σπιτιού, μέλη της οικογένειας, ζώα του σπιτιού), επίθετα,σχήματα,χρώματα,κατανόηση εντολών, ποσοτικές και χωρικές έννοιες, έννοιες μεγέθους, ρήματα, συνώνυμα/ αντίθετα κλπ
7.Αυτοκινητάκια/ Τρενάκια
Τα αυτοκινητάκια είναι ένα παιχνίδι που τα παιδιά μπορούν να μάθουν τα μέσα μεταφοράς, που καλό είναι να μην περιορίζεται μόνο για αγόρια. Μπορούμε να το παρέχουμε ως επιλογή και στα κορίτσια και να αφήσουμε στην πορεία να επιλέξει αν θα παίζει μαζί τους.
8. Μπάλες
Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε διάφορα μεγέθη από μπάλες.Όσο απλό παιχνίδι κι αν φαίνεται, η μπάλα μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να βοηθήσει στη γλωσσική, γνωστική και κινητική ανάπτυξη του παιδιού.
9. Βιβλία
Μια καλή συλλογή βιβλίων είναι απαραίτητη για τα παιδιά καθώς αρχίζουν να εμπλουτίζουν το λεξιλόγιό τους και την φαντασία τους. Τα καλύτερα βιβλία για να αναπτύξετε το λόγο των παιδιών είναι αυτά που έχουν απλές προτάσεις, έχουν μια χρονική ακολουθία (π.χ. Πρώτα έγινε αυτό… μετά… στο τέλος…), έχουν ομοιοκαταληξίες, ρυθμό και πολλές επαναλήψεις. Ιδανικά βιβλία για παιδάκια που δεν ξέρουν ακόμη να διαβάζουν είναι αυτά που δεν έχουν λέξεις παρά μόνο εικόνες. Έτσι το παιδάκι “διαβάζει” άνετα το παραμύθι στους γονείς του και όχι το αντίστροφο.
10.Ενσφηνώματα
Μπορείτε να διοχετευτείτε με ενσηφηνώματα με μέσα μεταφοράς, ζώα, επαγγέλματα, αριθμούς κλπ.
11.Πλαστελίνη
Βάλτε πάνω στο τραπέζι πλαστελίνη σε διάφορα χρώματα και πλαστικά μαχαιράκια και θα εκπλαγείτε με το λεξιλόγιο που θα χρησιμοποιήσει το παιδάκι σας με σκοπό να “εξυπηρετήσει” τον πελάτη.
12. Επιτραπέζια
Μην διστάσετε να προμηθευτείτε επιτραπέζια παιχνίδια για το παιδί σας. Εξαιρετικές επιλογές για να μπορέσει το παιδί να αναπτύξει τις κοινωνικές – γλωσσικές του δεξιότητες, το λεξιλόγιό του και την ικανότητα ταύτισης είναι το lotto (ψάχνει να βρει τις όμοιες εικόνες) τοuno ή domino με ζώα, μάντεψε ποιος, φιδάκι κλπ.
13. Κουκλοθέατρο Προμηθεύστε το παιδί σας με κουκλάκια απόδιάφορους ρόλους (π.χ. γιατρός, πυροσβέστης, αστυνομικός ,ζώα από παραμύθιακ.α.) και αφήστε τονα παίξει φανταστικό παιχνίδι.Μην του δώσετε όλο τον εξοπλισμό αλλά αφήστε το να επιλέξει από μόνο του τι θα χρησιμοποιήσει.
Μπορεί η πιπίλα , το μπιμπερό ή το πιπίλισμα του χεριού, να δημιουργήσουν πρόβλημα στην ομιλία του παιδιού;
Τόσο οι γονείς όσο και οι Λογοθεραπευτές εκφράζουν την ανησυχία τους ως προς τις επιπτώσεις που μπορεί να έχει το μπιμπερό ή/και η πιπίλα, στην ανάπτυξη του λόγου και της ομιλίας των παιδιών. Πολλά παιδάκια χρησιμοποιούν την πιπίλα ή πιπιλάνε το δάχτυλό τους, για να χαλαρώσουν και να ηρεμήσουν. Κάποια άλλα το χρησιμοποιούν σαν μεταβατικό αντικείμενο, με σκοπό να διατηρηθούν σε ηρεμία κατά τη διάρκεια μιας νέας στρεσογόνας εμπειρίας.
Εάντο παιδάκι, όμως, αρχίζει να παρουσιάζει δυσκολία στην παραγωγή του λόγου ή της ομιλίας, η χρήση της πιπίλας ή του δαχτύλου δεν θα το βοηθήσει.Όταν τoπαιδί αρχίζει να λέει τιςπρώτεςτου λεξούλεςκαι κάνει χρήση τηςπιπίλαςτότε περιορίζονται οι ευκαιρίεςγια να μιλήσει και η ομιλία του σαφώςθα ακούγεται αλλοιωμένη.
Όταν ένα παιδάκι ρουφά την πιπίλα ή πιπιλά το δάχτυλό του τότε «κλειδώνει» το στόμα του σε μια μη φυσιολογική θέση, κάνοντας έτσι πολύ δύσκολη τη φυσιολογική μυϊκή ανάπτυξη των χειλιών και της γλώσσας.Οι πιπίλεςπροκαλούν αλλαγέςστη γλώσσα κάνονταςτην πλαδαρή και εγκαθιδρύονταςλανθασμένη θέση, όταν βρίσκεται σε ανάπαυση ή σε λειτουργία. Είναι προτιμότερη η χρήση πιπίλας παρά το δάκτυλο αφού το δάκτυλο μπορεί να προκαλέσει μεγαλύτερη ζημιά στις οδοντικές δομές. Όμως η παρατεταμένη χρήση της πιπίλας μπορεί όντως να καθυστερήσει τη γλωσσική ανάπτυξη του παιδιού και να προκαλέσει αρθρωτική διαταραχή.
Ηχρήση τηςπιπίλαςενδέχεται να προκαλέσει οδοντικά προβλήματα, εφόσον η χρήση της πιπίλας συνεχίζεται μετά τα 2 έτη και άνω. Αυτό μπορεί να δημιουργήσει πρόβλημα στη σύγκλιση των δοντιών και να εμποδίζεται η σωστή κίνηση της γλώσσας επηρεάζοντας αρνητικά την άρθρωση των φωνημάτων και αλλοιώνοντας τα χειλικά και φατνιακά φωνήματα (τ, δ, ν, ρ, λ, φ, β).Σε κάποιες περιπτώσεις, η χρήση της πιπίλας ή το πιπίλισμα του δαχτύλου μπορεί να οδηγήσει τη γλώσσα να σπρώχνει τους άνω και κάτω κοπτήρες. Επίσης προκαλεί χασμοδoντία στα μπροστινά δόντια. Αυτό ενδεχόμενα μπορεί να προκαλέσει πρόβλημα στην άρθρωση συριστικών φωνημάτων (σ, ζ, ψ και ξ) διότι δε συγκλίνουν καλά τα δόντια του παιδιού και η γλώσσα τείνει να γλιστράει προς τα έξω.
Συμπερασματικά λοιπόν, όσον αφορά τη χρήση της πιπίλας και του μπιμπερό, ή του πιπιλίσματοςτου δάκτυλου βρέθηκε πως η συχνότητα δηλαδή οι ώρες ανά ημέραδεν επηρεάζει την ομαλή ανάπτυξη της ομιλίας των παιδιών σε αντίθεση με τη διάρκεια η οποία βρέθηκε να επηρεάζει την ανάπτυξη της ομιλίας τους.
Καλό είναι λοιπόν από νωρίς να αναγνωρίσουμε για πιολόγο ένα παιδί έχει ανάγκη την πιπίλα ή το δάχτυλο μέσα στο στόμα του και να διακόψουμε αυτή τη συνήθεια το συντομότερο δυνατό.Κάποιεςσυμβουλέςπου θα ήθελα να δώσω στουςγονείςείναι ότιθα ήταν καλό να έχετε περιορισμένεςπιπίλεςγιατί έτσι θα είναι πιο εύκολο να διακοπεί η σχέση με την πιπίλα.Προετοιμάστε το παιδί για την διακοπή τηςπιπίλας και όταν διακόψει εντελώςτηνχρήση τηςπιπίλαςεπαινέστετο.Μπορείτε κατά την διάρκεια που προσπαθήστε να κόψετε την πιπίλα να διαβάζεται παραμύθια με το ανάλογο θέμα. Επίσηςσταματήστε τη χρήση του μπιμπερό και διαλέξτε ένα ποτήρι που του αρέσει καιπέστετου ότι θα είναιτο ποτήρι που θα πίνει το γάλα του. Θα μπορούσατε να πάτε στην αγορά και να αφήσετε το ίδιο να επιλέξει σε πιο ποτήρι θα ήθελε να πίνει το γάλα του.Αποφύγετε να χρησιμοποιείται την πιπίλα ωςμέσο ηρεμίας, όταν το παιδί κλαίει και όταν τo βάζετε για ύπνο και αντικαταστήστε την συνήθεια αυτή με κάποιο άλλο μέσο είτε αυτόείναι ένα αρκουδάκι είτεκάποιο άλλο αντικείμενο.Τα παιδιά μαθαίνουν μέσα από το παιχνίδι και τουςαρέσει να μιμούνται ρόλους, για αυτό υποδυθείτε και παίξτε ρόλουςότι το παιδί μεγαλώνονταςαποφάσισε να πετάξει μόνο του την πιπίλα του γιατί η πιπίλα θα του χαλούσε τα δόντια του.
Τα παραμύθια και τα παιδικά βιβλία ως μέσο γλωσσικής αναπτυξης
Τα παιδικά βιβλία και παραμύθια αποτελούν ένα θαυμάσιο εργαλείο για την ανάπτυξη των γλωσσικών ικανοτήτων ενός παιδιού και μπορούν να χρησιμοποιηθούν ανάλογα με την ηλικία που βρίσκεται το κάθε παιδί.
Οι γονείς έχουν συχνά την απορία πότε είναι η κατάλληλη ηλικία να ξεκινήσουν να διαβάζουν παραμύθια στα παιδιά τους. Στην συγκεκριμένη ερώτηση δεν υπάρχει μια κατηγορηματική απάντηση, αλλά καλόθα ήταν να γνωρίζετε ότι όσο πιο νωρίς το κάνετε τόσα περισσότερα οφέλη θα προσφέρετε στο παιδί σου.
Τα παραμύθια και τα παιδικά βιβλία μπορούν να βοηθήσουν παιδιά βρεφικής ηλικίας, προσχολικήςηλικίας μέχρι και μεγαλύτερης ηλικίας.
ΒΡΕΦΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ
Είναι σημαντικό να γνωρίζετε ότι όπως μιλάτε στο παιδί σας χρωματίζοντας και αλλάζοντας το τόνο της φωνή σας το ίδιο μπορείτε να κάνετε και όταν διαβάζετε ένα παραμύθι. Ακούγοντας το παραμύθι το παιδί δέχεται ερέθισμα, τους ήχους. Οι ήχοι αυτοί και ο τονισμός των λέξεων βοηθάνε το παιδίνα παίρνει το σωστό ερέθισμα από διαφορετικούς ήχους, στο βάβισμα και στην μετέπειτα ηλικία. Μπορεί να μην κατανοεί τη σημασία των λέξεων, όμως η ανάγνωση από οικείες φωνές μπορεί να το κάνουν να νιώθει ασφαλές, να νιώθει ότι του αφιερώνουν εποικοδομητικό χρόνο και ότι λαμβάνει την αγάπη που χρειάζεται από το περιβάλλον του.
ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ
Το παραμύθι σε παιδιά προσχολικής ηλικίας βοηθάει στους εξής τομείς: στην παραγωγή ήχων και λέξεων, όπου δίνεται η δυνατότητα να ονομάζουν αντικείμενα, φρούτα, ζώα,ενέργειες, επίθετα, εμπλουτίζοντας το λεξιλόγιο τους. Τα βοηθάει στην κατανόηση, στην αναπαράσταση γεγονότων παίζοντας ρόλους με αφορμή το βιβλίο. Το παιδί μπαίνει στη διαδικασία να αναγνωρίσει τα συναισθήματα, να ενισχύσει και να χρησιμοποιήσει την φαντασία του και να συνεργαστεί μαζί σας. Επιπρόσθετα, βοηθάει στην συγκέντρωση, όπου είναι ένας πολύ καλός τρόπος να του αυξήσετε την διάρκεια συγκέντρωσης της προσοχής του. Στην προσχολική ηλικία, ο στόχος μας είναι να μπει το παιδί στη διαδικασία, με την δική μας βοήθεια, να ονομάσει πράγματα και αντικείμενα που απεικονίζονται στο βιβλίο και του προκαλούν το ενδιαφέρον. Αν το παιδί δεν βρίσκει ενδιαφέρον στην δραστηριότητα αυτή μπορείτε να δοκιμάσετε την ίδια διαδικασία με βιβλία που κάνουν ήχους ή με τρισδιάστατες εικόνες
ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΑ ΠΑΙΔΙΑ
Σε μεγαλύτερα παιδιά που έχουν ξεκινήσει να διαβάζουν μπορεί να τα βοηθήσει στην εξιστόρηση γεγονότων, όπου μπορούν να διηγηθούν ξανά την ιστορία με δικά τους λόγια. Στην κατανόηση ερωτήσεων, στην ανάκληση και περιγραφή γεγονότων.
Τα οφέλη το παραμυθιούείναι πολλαπλά και ανεκτίμητα. Συμβάλλουν στην ανάπτυξη, στην εκπαίδευση, στην κοινωνική συμπεριφορά, αλλά και στη συναισθηματική ωρίμανση του παιδιού. Διαβάζοντας παραμύθια, βοηθάμε το παιδί να ωριμάσει συναισθηματικά, νααναπτύξειτη φαντασία του, να αναγνωρίζει τις αξίες της ζωής και να πάρει σπουδαία μαθήματα. Να γίνει πιο συνεργάσιμο και κοινωνικό, να διαχειρίζεται καλύτερα δύσκολες καταστάσεις, και να απελευθερωθεί από τους φόβους του.
Φέρνοντας το παιδί σε επαφή με τον κόσμο των βιβλίων από μικρή ηλικία το βοηθάτε να τα αγαπήσει αλλά και να αναπτύξει μια πιο ισχυρή σχέση μαζί σας.