Με βάση τον Αμερικάνικο Σύλλογο
Εργοθεραπείας, εάν το παιδί σας παρουσιάζει συστηματικά 3 ή περισσότερες
δυσκολίες, σε σχέση με τα αναμενόμενα για την ηλικία του μέτρα, τότε θα πρέπει
να αναζητήσετε εργοθεραπευτική αξιολόγηση:
• Προτιμάει να κάνει παρέα με μεγαλύτερα ή
μικρότερα παιδιά.
• Δυσκολεύεται να κατανοήσει τους κανόνες
και το νόημα ενός παιχνιδιού.
• Είναι αδέξιο (σκοντάφτει σε εμπόδια, δεν
έχει καλή ισορροπία, πέφτει συχνά).
• Έχει μειωμένο μυϊκό τόνο, μοιάζει να
είναι αδύναμο, έχει μικρή αντοχή.
• Χάνεται εύκολα σε χώρους που δεν γνωρίζει
καλά.
• Δυσκολεύεται να υπολογίσει καλά τη θέση
του σώματός του στο χώρο (χτυπάει εύκολα).
• Σπάει συχνά τα παιχνίδια του.
• Δεν του αρέσει να χοροπηδά, να κάνει
κούνια ούτε ο εξοπλισμός παιδικής χαράς.
• Δυσκολεύεται να ζωγραφίσει μέσα σε
πλαίσιο, να κάνει παζλ, να κόψει με ψαλίδι, δε μπορεί να χειριστεί μικρά
αντικείμενα.
• Υπάρχει εμφανής καθυστέρηση στον λόγο και
στην ομιλία, δεν αρθρώνει σωστά.
• Δυσκολεύεται να ντυθεί, να φάει μόνο του,
να δέσει τα κορδόνια του.
• Δεν του αρέσει , το μπάνιο, το χτένισμα,
το βούρτσισμα δοντιών, το κόψιμο νυχιών.
• Δεν του αρέσουν οι αγκαλιές, τα φιλιά
• Δείχνει υπερευαίσθητο σε οσμές, γεύσεις,
θορύβους, άγγιγμα
• Έχει δυσκολίες στον ύπνο.
• Έχει δυσκολίες στο φαγητό λερώνεται υπερβολικά ή τρώει
μόνο συγκεκριμένες τροφές/ υφές.
• Διασπάται η προσοχή του
ή συγκεντρώνεται υπερβολικά σε μία δραστηριότητα με αποτέλεσμα να μην μπορεί να
μεταβεί σε άλλη.
• Χρειάζεται περισσότερη εξάσκηση από άλλα
παιδιά για να μάθει καινούρια πράγματα.
• Δυσκολεύεται να πιάσει σωστά το μολύβι.
• Γράφει με υπερβολική πίεση στο χαρτί ή
πολύ απαλά, ο γραφικός του χαρακτήρας είναι κακός.
• Αντιστρέφει γράμματα και αριθμούς, δεν
αφήνει διάστημα μεταξύ γραμμάτων και λέξεων, δυσκολεύεται να διακρίνει και
αναπαράγει γράμματα
• Κουράζεται εύκολα
• Δεν ακολουθεί προφορικές οδηγίες.
Έχει μειωμένη αυτοπεποίθηση.
• Δεν μιμείται.
•Δείχνει να μην ακούει όταν του μιλούν ή
όταν το φωνάζουν με το όνομά του.
• Παράπονο για πόνο στους μύες και τις αρθρώσεις.
• Δεν του αρέσει να τον αγγίζουν και να
βάζει πράγματα στο στόμα ή δεν αντιλαμβάνεται αν τον ακουμπάμε.
Την τελευταία δεκαετία , έχουν γίνει εκατοντάδες έρευνες σχετικά με την χρήση των ηλεκτρονικών μέσων από παιδιά της προσχολικής και σχολικής ηλικίας. Αυτό είναι ένα θέμα το οποίο ανησυχεί τους ειδικούς ανα τον κόσμο, καθώς είναι ξεκάθαρο πλέον , ότι επηρεάζει την εγκεφαλική λειτουργία, ειδικά σε αυτά τα κρίσιμα χρόνια της, εξαιρετικά γρήγορης, εγκεφαλικής ανάπτυξης.
Μια νέα έρευνα, ανέλυσε τον εγκέφαλο παιδιών, ηλικίας 3 έως 5 ετών, τα οποία ξεπερνούσαν την προτεινόμενη μια ώρα χρήσης την ημέρα και χωρίς κανέναν έλεγχο από τους γονείς. Παρατηρήθηκαν χαμηλότερα ποσοστά ανάπτυξης στην λευκή ουσία του εγκεφάλου(Η λευκή ουσία είναι ένα είδος νευρικού ιστού) – μια περιοχή-κλειδί για τον εγκέφαλο, που αφορά την ανάπτυξη της γλώσσας, της γραφής, της ανάγνωσης και των γνωστικών δεξιοτήτων.
Οι περιοχές που είναι χρωματισμένες με μπλε χρώμα , υποδεικνύουν την μειωμένη ανάπτυξη της λευκής ουσίας, σε όλο τον εγκέφαλο
¨Αυτή είναι η πρώτη έρευνα που αναλύει την σύνδεση μεταξύ της μεγάλης χρήσης οθονών και την καθυστέρηση της ανάπτυξης της δομής του εγκεφάλου, καθώς και των δεξιοτήτων των παιδιών προσχολικής ηλικίας¨,όπως αναφέρει ο Dr. JohnHutton, παιδίατρος και κλινικός ερευνητής, στο παιδιατρικό Νοσοκομείο του Cincinnati.
¨Αυτό είναι σημαντικό, διότι η ανάπτυξη του εγκεφάλου, είναι εξαιρετικά γρήγορη, στα πρώτα 5 χρόνια του παιδιού. Σε αυτό το στάδιο της ανάπτυξης, η πλαστικότητα του εγκεφάλου είναι μεγάλη και οι συνδέσεις που αναπτύσσονται είναι τόσο ισχυρές και διαρκούν για μια ζωή.
-Οι οθόνες ακολουθούν τα παιδιά παντού-
Έρευνες έχουν δείξει πως η υπερβολική χρήση τηλεόρασης, συνδέεται με την αδυναμία των παιδιών να διατηρήσουν την προσοχή τους και να σκεφτούν καθαρά, ενώ αναπτύσσουν κακές διατροφικές συνήθειες και προβλήματα συμπεριφοράς. Η υπερβολική χρήση οθόνης tabletή υπολογιστή, προκαλεί επίσης, καθυστέρηση ομιλίας, κακή ποιότητα ύπνου, μειωμένη εκτελεστική λειτουργία και μείωση της αλληλεπίδρασης, μεταξύ γονέων και παιδιού.
¨Είναι γνωστό πως τα παιδιά που χρησιμοποιούν κάποια μορφή οθόνης, μεγαλώνουν μέσα σε οικογένειες, που χρησιμοποιούν και οι ίδιες, οθόνες, αναφέρει ο Hutton. Τα παιδιά που καταναλώνουν 5 ώρες μπροστά σε οθόνη, έχουν γονείς που καταναλώνουν, ίσως και 10 ώρες, μπροστά σε οθόνη. Εάν τα προσθέσετε, δεν μπορεί να υπάρξει αρκετός χρόνος που θα μένει για την αλληλεπίδραση μεταξύ των μελών της οικογένειας.¨
Επιπροσθέτως, η δυνατότητα της εύκολης μεταφοράς κάποιου είδους οθόνης, επιτρέπει στα παιδιά, να την έχουν παντού μαζί τους. Μπορούν να την έχουν μαζί τους όταν τρώνε, όταν ξαπλώνουν στο κρεβάτι, στο αυτοκίνητο, ακόμα και στην παιδική χαρά!
¨Περίπου 90% των παιδιών, χρησιμοποιούν κάποια οθόνη, από τη ηλικία τουενός έτους. Επίσης, υπάρχουν έρευνες, όπου αναφέρουν χρήσεις, ακόμα και σε παιδιά 2 ή 3 μηνών.¨
Σκεφτείτε την ανάπτυξη του εγκεφάλου, ως τηλεφωνικές γραμμές, που συνδέουν τα διάφορα σημεία του εγκεφάλου και που επικοινωνούν μεταξύ τους. Η μείωση αυτής της σύνδεσης αυτών των ¨γραμμών¨, μπορούν να επιβραδύνουν την ταχύτητα επεξεργασίας πληροφοριών στον εγκέφαλο. Αντίθετα, έρευνες δείχνουν, πως το διάβασμα, το τρέξιμο ή η εκμάθηση κάποιου μουσικού οργάνου, βελτιώνει την οργάνωση και την δομή του εγκεφάλου .
Η Αμερικανική Παιδιατρική ακαδημία, δημιούργησε ένα τέστ, το οποίο καλούσε τουςγονείς να συμπληρώσουν ένα ερωτηματολόγιο, το οποίο αφορούσε τον χρόνο που κατανάλωναν τα παιδιά, μπροστά σε οθόνες. Το τέστ μετρούσε το ποσοστό πρόσβασης των παιδιών στιςοθόνες (τιςέχουν στο αυτοκίνητο?/στα γεύματα?/στη σειρά αναμονής ενόςκαταστήματος?),την συχνότητα τηςέκθεσής τουςστιςοθόνες(σε ποιαηλικία ξεκίνησαν?/πόσες ώρεςτιςχρησιμοποιούν μέσα στην ημέρα?), το περιεχόμενο που παρακολουθούν(επιλέγουν μόνα τους?/παρακολουθούν βίαια ή εκπαιδευτικά βίντεο?/ακούνε τραγούδια?) και τέλος, εάν τα παιδιά παρακολουθούν μόνα ή συζητούν το περιεχόμενο με τουςγονείς.
Τα αποτελέσματα, φανέρωσαν, πως τα παιδιά που χρησιμοποιούσαν τιςοθόνες παραπάνω από τον προτεινόμενο χρόνο, παραπάνω από μια ώρα την ημέρα και χωρίς την αλληλεπίδραση με τουςγονείς, είχαν αποδιοργανωμένη και υποανάπτυκτη δομή εγκεφάλουκαι κυρίως στην λευκή ουσία.
¨Η μέση χρήση σε αυτά τα παιδιά, ήταν κάτι παραπάνω απόδύο ώρες την ημέρα και τα ποσοστά μπορεί ναέφταναν σε έως και πέντεώρες την ημέρα.¨, όπωςανέφερε ο υπεύθυνοςτηςέρευνας.
–Τι μπορούν να κάνουν οι γονείς?-
Ίσως δεν μπορούμε να το αντιληφθούμε πλήρως, αλλά κάθε μια μικρή ή μεγάλη απόφαση των γονέων, μπορεί να επηρεάσει σε μεγάλο βαθμό την ανάπτυξη του εγκεφάλου των παιδιών. Και αυτό μπορούμε να το δούμε καισαν ευκαιρία, για μια πιο προσεκτική επιλογή αποφάσεων .
Υπάρχουν δεκάδες δραστηριότητες μεταξύ των γονέων και των παιδιών, οι οποίες μπορούν να βοηθήσουν στην ανάπτυξη του εγκεφάλου: Διάβασμα,μουσική, τραγούδι, δημιουργικότητα, συναισθηματική σύνδεσηή ακόμα και μια απλή βόλτα για περπάτημα, αλλά κυρίως χρόνο για να μιλήσετε και να γελάσετε μαζί.
Βρέφη
Κανένα παιδί, κάτω των 18 μηνών, δεν θα πρέπει να εκτίθεται σε κάποιου είδους οθόνη, εκτός και αν είναι κάποιοςελάχιστος χρόνος, πουαφορά επικοινωνία με συγγενείς ή φίλους, μέσω βιντεοκλήσης. Τα μωρά, θα πρέπει να αλληλεπιδρούν με τουςανθρώπους που τουςπαρέχουν φροντίδα και με το περιβάλλον τουςκαι όχι να τοποθετούνται μπροστά από μια τηλεόραση. Είναι γνωστό, πως όταν μια τηλεόραση βρίσκεται ανοιχτή μέσα σε ένα δωμάτιο που υπάρχουν τα παιδιάμε τουςγονείς, μειώνει το ποσοστό αλληλεπίδρασης μεταξύ τους.
Νήπια
Όταν πλέον το παιδί φτάσει τα δύο έτη, μπορεί να επικοινωνεί περισσότερο με άτομα τηςοικογενείας του, μέσω χρήσης βίντεο, καθώς και να μάθει πως λειτουργούν οι οθόνες αφής. Θα ήταν επίσηςπολύ χρήσιμο, να μην παρακολουθούν εκπαιδευτικά ή παιδικά βίντεο μόνα τους, αλλά πάντα με τηνπαρουσία των γονέων, ώστε να αυξηθεί η αλληλεπίδραση και η επίβλεψη σχετικάμε το περιεχόμενο των βίντεο.
Παιδιά από 3 έως 5 ετών
Τα παιδιά σεαυτές τιςηλικίες μπορούν να επωφεληθούν από εκπαιδευτικές εκπομπές στο διαδίκτυο ή την τηλεόραση. Μια καλάοργανωμένη καιπροσεγμένηεκπομπή τέτοιουείδους, μπορεί να βελτιώσει τιςγνωστικές δεξιότητες του παιδιού, να το βοηθήσει να μάθει νέες λέξεις και να αυξήσει την αλληλεπίδραση με τον κοινωνικό του περίγυρο.
Πρέπει ωστόσο να είμαστε πολύ προσεκτικοί, διότι υπάρχουν δεκάδες εφαρμογές στο tabletή το κινητό, οι οποίες δεν έχουν δημιουργηθεί από ειδικούς και μπορεί να κάνουν περισσότερο κακό στα παιδιά , απ’ότι καλό, καθώς θα έχει ήδη σπαταληθεί και χρόνος από κάποια αλληλεπίδραση με τουςγονείς ή τουςφίλους του παιδιού.
Τέλος, μην ξεχνάτε, πως ότι και να αποφασίσουμε να κάνουμε, το πιο σημαντικό και πολύτιμο, είναι ο χρόνος που περνάμε με την οικογένειά μας. Για αυτόκαιπρέπει να αποστασιοποιηθούμε από παράγοντες που μαςεμποδίζουν να το κάνουμε.
Η τσάντα επιλέχθηκε και αγοράστηκε. Τα μολύβια και οι μαρκαδόροι αγοράστηκαν. Η πρώτη μέρα στο σχολείο πλησιάζει και τα παιδιά, αλλά και οι γονείς, ανυπομονούν να έρθει η στιγμή, ο καθένας όμως για διαφορετικούς λόγους. Όλοι, κάποια στιγμή στην ζωή μας, θα έχουμε δει την εικόνα ενός παιδιού, να κλαίει δυνατά και ασταμάτητα, όταν βρίσκεται στην είσοδο του σχολείου ή λίγο πριν μπει στην τάξη για μάθημα και αφήσει τους γονείς του στην έξω πλευρά της πόρτας. Μπορεί να ήμασταν και εμείς οι ίδιοι, αυτά τα παιδιά.. Για κάποια παιδιά, λοιπόν, είναι εύκολο να τους αφήσουν και να μπουν στην τάξη για μάθημα, όμως για κάποια άλλα, αυτό μπορεί να είναι αρκετά δύσκολο.
Ονομάζεται ‘’Άγχος αποχωρισμού’’ και εκδηλώνεται με υπερβολικές αντιδράσεις του παιδιού (έντονο κλάμα, χειρονομίες και προσκόλληση στους γονείς) και είναι ένας τρόπος, συνήθως ο μοναδικός, ώστε να δείξει το παιδί, την δυσαρέσκειά του, απέναντι στο ορατό ενδεχόμενο του αποχωρισμού, έστω και για λίγα λεπτά. Σε μεγαλύτερο ποσοστό, συμβαίνει εξ αιτίας της προσκόλλησης στην μητέρα και στην ανάγκη του παιδιού να νιώθει την φροντίδα, την σωματική επαφή και κατ επέκταση την προστασία από τους γονείς.
Φυσικά, αυτό δεν συμβαίνει μόνο στο σχολείο, αλλά είναι πολύ πιθανό, να υπάρχει και σε άλλα περιβάλλοντα, όπως πριν από κάποια αθλητική δραστηριότητα, σε κάποιο παιδότοπο ή σε κάποιο χώρο θεραπειών, όπως πολλές φορές συναντάμε πολλοί επαγγελματίες ειδικής αγωγής. Όπως μπορούμε, λοιπόν, εύκολα να αντιληφθούμε, το άγχος αφορά περιβάλλοντα, πρόσωπα και διαφορετικές συνθήκες- διαφορετικές από αυτές που μοιάζουν με το προστατευμένο περιβάλλον του σπιτιού.
Ποιοι είναι οι προτεινόμενοι τρόποι αντιμετώπισης ?
Προετοιμάστε το παιδί!
Μιλήστε μαζί του για τους χώρους ή τα πρόσωπα που πρόκειται να συναντήσετε στο άμεσο μέλλον και εξηγήστε για ποιο λόγο θα γίνει η κάθε επίσκεψη και για πόσο χρόνο. Κάποιες εβδομάδες πριν, μπορεί να είναι ιδανικός χρόνος, αλλά αυτό εξαρτάται και από την προσωπικότητα του παιδιού σας.
Επισκεφτείτε τον χώρο!
Είναι πολύ σημαντικό, να επισκεφτείτε τον χώρο μαζί με το παιδί (σχολείο κλπ), εάν αυτό είναι δυνατόν φυσικά, αλλά ακόμα και αν δεν είναι, μπορείτε να κάνετε την διαδρομή προς τον χώρο ή το κτίριο. Εάν μιλάμε για νέα πρόσωπα, τότε θα πρέπει να γίνουν κάποιες συναντήσεις μαζί του, παρουσία των γονέων, ώστε να μπορέσουμε να δούμε και ένα δείγμα της διαχείρισης του συναισθήματος του παιδιού, απέναντί του. Όλα τα παραπάνω μπορούν να επαναληφθούν δυο ή τρεις φορές.
Παραμείνετε ήρεμοι!
Όταν έρθει η στιγμή του αποχωρισμού, παραμείνετε ήρεμοι, χαμογελαστοί, χαμηλώστε προς το ύψος του παιδιού και εξηγήστε του πως ο αποχωρισμός θα είναι για ένα μικρό χρονικό διάστημα και για όλα αυτά για τα οποία το προετοιμάσατε, με αγάπη και κατανόηση.
Τέλος,
Είναι πολύ σημαντικό, να μην αποχωρήσετε κρυφά ή απότομα από τον χώρο, διότι υπάρχει κίνδυνος να αυξηθεί δραματικά ο χρόνος απεμπλοκής από αυτή την κατάσταση και να εκδηλωθούν έντονα αρνητικά συναισθήματα στο παιδί.
